กราบเรียนท่านประธานสภาที่เคารพครับ กระผม นายวิศิษฏ์ วิศิษฏ์สรอรรถ ปลัดกระทรวง ดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม ขออนุญาตกราบเรียนท่านสมาชิกผู้ทรงเกียรติถึงประเด็น ที่เกี่ยวข้องที่มีข้อซักถามในช่วงเช้าจนถึงช่วงบ่าย ดังต่อไปนี้ครับ
ประเด็นที่ ๑ ผมคิดว่ามีหลายท่านได้กรุณาสอบถามถึงความล่าช้า การใช้ ระยะเวลาในการจัดการกับปัญหาเรื่อง Online ในเรื่องนี้ผมขออนุญาตกราบเรียนว่า ประเด็นที่เรากำลังพิจารณาอยู่นี้เป็นปัญหาที่สำคัญ และไม่ได้มีผลเฉพาะประเทศไทย เพียงประเทศเดียว แต่ว่ามีผลในทั่วโลก ทั่วโลกขณะนี้ก็ประสบปัญหาในลักษณะเดียวกัน แล้วเราก็จะพบว่าในกระบวนการต่าง ๆ ความจำเป็นในการที่จะต้องยกระดับของการจัดการ กับปัญหานี้ในระดับโลกขณะนี้กำลังเริ่มต้น ซึ่งประเทศไทยก็ได้มีการเสนอให้เป็น Agenda หรือวาระใน ASEAN และวาระใน APEC ซึ่งกำลังอยู่ระหว่างการดำเนินการพิจารณา ในการจัดการกับปัญหานี้ ผมขออนุญาตกราบเรียนอย่างนี้ครับว่าความยากลำบากเกิดมา จากปัญหาว่ามันไม่ใช่อาชญากรรมที่มาเกิดในตัวมันเอง แต่ว่าเป็นอาชญากรรมที่ใช้ หรือฝังเข้าไปในระบบของระบบการเงิน ระบบเทคโนโลยี เพราะฉะนั้นไม่ได้หมายความว่า เราสามารถที่จะออกมาตรการใด ๆ ออกมาอย่างชัดเจนในตอนแรกเพื่อจะทำให้ อาชญากรรมนี้มันหายไปได้ในทันที เพราะว่าถ้าเราต้องการจะยับยั้งการดำเนินการทางด้าน อาชญากรรมจำพวกนี้ ถ้าเราทำไม่รอบคอบผลที่จะกระทบก็จะกระทบกับด้านอาชญากรรม ด้านเทคโนโลยีหรือด้านระบบทางการเงินที่เป็นปัญหา สิ่งหนึ่งที่เราพยายามจะดำเนินการในเบื้องต้นอย่างที่ท่านรัฐมนตรีได้กรุณานำเสนอ ไปเบื้องต้นว่า ความจริงตัวเลขหรือแนวคิดที่ชัดเจนในเบื้องต้นคือการจัดการกับปัญหา เรื่องการทำบัญชีม้า SIM ม้า อันนี้ชัดเจนมาก ชัดเจนมาตั้งแต่แรก แล้วก็จะมีการเสนอ เป็นร่างกฎหมายโดยการแก้ไข พ.ร.บ. การฟอกเงิน แต่อย่างที่ได้นำเรียนว่าเนื่องจาก พ.ร.บ. การฟอกเงินมีการแก้ไขในหลาย ๆ ประเด็น โดยเฉพาะประเด็นนี้เราจึงมีความเห็นว่าเรา น่าจะสามารถที่จะแยกออกมาเป็นประเด็นที่นำเสนอโดยเร่งด่วนได้ แต่การแก้เฉพาะปัญหา เรื่องบัญชีม้า SIM ม้านี่จะไม่สามารถแก้ปัญหาได้ เพราะว่ามันเป็นเพียงแต่การตัดเงื่อนไข การโอนเงินเท่านั้นนะครับ เพราะว่าอาชญากรพวกนี้ใช้ระบบการหลอกลวง ใช้ระบบ การโอนเงินภายใต้ระบบความสะดวกที่เราสามารถดำเนินการได้ แล้วก็ใช้ระบบธนาคาร เป็นเครื่องมือ สิ่งหนึ่งที่เราได้พยายามจะนำเสนออยู่ใน พ.ร.ก. ฉบับนี้ก็คือว่าเราพยายาม จะสร้างระบบที่จะทำ ๒ เรื่อง
เรื่องที่ ๑ อันนี้ผมว่าชัดเจน ก็คือว่าเมื่อเกิดเหตุเราจะยับยั้งให้เงินนี่ยังอยู่ ในประเทศเราได้อย่างไร ซึ่งในกระบวนการในการทำงานนี่เราก็ได้มีการหารือ เพราะว่า ถ้าเราดำเนินการไม่ดีอาจจะทำให้ระบบการโอนเงินในประเทศเรามีปัญหา เราจึงสร้างระบบ ที่เราเรียกว่า การระงับธุรกรรมชั่วคราว ที่เป็นระบบที่เมื่อมีการแจ้งไปยังธนาคาร ธนาคาร ก็จะมีหน้าที่ในการที่จะหยุดหรือระงับการโอนเงินเป็นระยะเวลาที่จำกัดเพื่อจะให้เรา มีเวลาหายใจในการที่จะตรวจสอบว่า การโอนเงินนี้มันถูกต้องหรือไม่ถูกต้อง ซึ่งแน่นอนครับ ในห้วงเวลาการที่จะจำกัดเรื่องการโอนเงินชั่วคราวนี่ไม่ใช่เรื่องง่าย เนื่องจากว่าจะมี ข้อถกเถียงเป็นประเด็นอยู่เสมอว่าการที่เราสร้างระบบการชะลอการโอนเงินในหลาย ๆ ครั้ง อาจจะทำให้เกิดปัญหาในเรื่องของการโอนเงินที่ล่าช้า ตรงนี้คือการสร้างจุดสมดุลซึ่งเราได้มี การหารือกับผู้แทนหน่วยงานต่าง ๆ รวมถึงสมาคมธนาคารไทยว่าเราจะทำอย่างไร ที่จะปกป้องประชาชนที่ถูกหลอก ในขณะเดียวกันไม่ทำลายระบบการโอนเงินของประเทศ ซึ่งตัวพระราชกำหนดที่กำหนดมาเป็นระยะเวลา ๗ วัน เพื่อจะให้เวลาในการที่ไปแจ้ง กับเจ้าหน้าที่ตำรวจที่จะมีการขยายเวลาโอนเงินต่อไปได้นี่เป็นระยะเวลาที่เราเห็นว่า น่าจะมีความเหมาะสม และอีกส่วนหนึ่งที่เราได้พยายามจัดการกับปัญหาในส่วนนี้ด้วย ก็คือการชะลอการโอนเงินมีการตรวจสอบจากเจ้าหน้าที่แล้วก็เป็นการป้องกัน เพราะว่า ธนาคารเองก็จะสามารถที่จะระงับด้วยการตรวจสอบด้วยตนเอง สิ่งหนึ่งที่เราเสนอไป ในร่างกฎหมายฉบับนี้แล้วอยู่ในระหว่างสิ่งที่จะต้องดำเนินการต่อไปในอนาคตก็คือว่า อย่าลืมนะครับว่าประเด็นสำคัญที่สุดเราต้องการจะป้องกันปัญหา เพราะฉะนั้นมาตรการ ที่เราใส่ไปในเรื่องนี้คือการทำให้ธนาคารนี้สามารถที่จะติดต่อกันเองได้ การโอนเงินผ่านบัญชีม้า ที่เราเห็นอยู่บนจอในหลาย ๆ ครั้งนี่ไม่ได้เกิดในธนาคารเดียว เป็นการโอนเงินผ่าน หลายธนาคาร ซึ่งระบบการที่จะทำให้ธนาคารนี่สามารถที่จะติดต่อสื่อสารและแจ้งระงับ การโอนเงินที่มีประสิทธิภาพสูงสุดคือการแจ้งจากธนาคารหนึ่งไปยังอีกธนาคารหนึ่งจนสุด สายการโอนเงิน อันนี้ก็คือความยากลำบากเพราะว่าเป็นสิ่งหนึ่งที่เราต้องขออนุญาต ในการที่จะยกเว้นการใช้กฎหมาย PDPA ในส่วนหนึ่ง เพื่อให้กระบวนการในการแจ้งข้อมูล ต่าง ๆ เหล่านี้สามารถเดินไปได้ แล้วก็เป็นข้อที่จำกัดเพราะว่าเป็นเรื่องที่ธนาคารเองจะต้อง ส่งข้อมูลต่าง ๆ เหล่านี้ภายใต้กลไกในการควบคุมกำกับดูแล สิ่งหนึ่งที่เราพยายาม จะนำเสนอต่อไป ซึ่งตอนนี้ทางคณะกรรมการที่ตั้งโดยพระราชกำหนดนี้ได้มีการเห็นชอบ ก็คือว่าเราเห็นว่าสิ่งที่มันจะมีความสำคัญมากที่สุดคือการยับยั้งตั้งแต่ยังไม่เกิดเหตุ การยับยั้ง ที่ยังไม่เกิดเหตุจะเกิดขึ้นได้ก็ต่อเมื่อเราได้เริ่มทราบว่าเหตุที่ต้องสงสัย เวลาเขาจะโอนเงิน จากบัญชีม้าหนึ่งไปยังอีกบัญชีม้าหนึ่งนี่จะมีรูปแบบที่เราสามารถกำหนด แล้วก็ชี้ชัดได้ว่า ปัจจัยหลาย ๆ ปัจจัยเมื่อนำประมวลร่วมกันจากหลายธนาคารจะสามารถชี้ได้ว่า การโอนลักษณะบางอย่างจะเป็นเหตุสงสัย กระบวนการในการทำงานในส่วนนี้เราจึงได้ ออกแบบพระราชกำหนดให้มีการกำหนดแนวทางในการแลกเปลี่ยนข้อมูล แล้วในขณะนี้ ทางสมาคมธนาคารไทยเอง ธนาคารแห่งประเทศไทยเองก็ได้มีการกำหนดรูปแบบในการที่ จะทำให้ธนาคารนี่แลกเปลี่ยนข้อมูลกันและกำหนดแนวทางที่จะชี้ได้ว่าการโอนในลักษณะใด เป็นการโอนที่เป็นเหตุต้องสงสัย ซึ่งนั่นหมายความว่าเมื่อถึงจุดจุดหนึ่งเราจะสามารถ ที่จะยับยั้งระงับการโอนตั้งแต่เริ่มมีการโอนจริง ๆ อันนี้ก็จะเป็นอีกสิ่งหนึ่งที่เราสามารถ ที่จะทำให้เม็ดเงินซึ่งเราน่าจะยับยั้งการโอนเงินได้เร็วกว่านี้นะครับ ซึ่งน่าจะเกิดขึ้นภายใน ประมาณเดือนหนึ่งต่อจากนี้ไปเมื่อมีการเขียนระบบงานเช่นนี้เสร็จ
สำหรับกระบวนการในการแก้ไขในหลาย ๆ เรื่อง กราบเรียนว่า ข้อสงสัย ในเรื่องของการแจ้งความก็ดี พระราชกำหนดนี้ได้มีความพยายามอย่างยิ่งที่จะยกเว้น ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา เพราะว่าสิ่งหนึ่งที่เราพบกันโดยตลอดก็คือระบบ ตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญาเป็นระบบที่เราต้องแจ้งความกับพนักงาน สอบสวนผู้รับผิดชอบ ซึ่งต้องไปแจ้งยังสถานที่ที่เกิดเหตุหรือที่พบอาชญากรรมนะครับ ระบบตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญาเป็นระบบที่เราต้องแจ้งความกับ พนักงานสอบสวนผู้รับผิดชอบ ซึ่งต้องไปแจ้งยังสถานที่ที่เกิดเหตุหรือที่พบอาชญากรรม แต่ว่าปัจจุบันนี้ระบบนี้จะทำให้ประชาชนสะดวกมากขึ้นในการที่จะปกป้องตัวเอง
ประการที่ ๑ ก็คือสามารถแจ้งธนาคารได้โดยตรงธนาคารมีหน้าที่ต้องระงับ การโอนเงิน ถ้าธนาคารไม่ระงับการโอนเงินหลังจากที่ได้รับแจ้งก็จะเป็นภาระความรับผิด ของธนาคาร
ประการที่ ๒ ก็คือสามารถที่จะแจ้งความกับพนักงานสอบสวนที่ใดก็ได้ แจ้งความทาง Online ก็ได้ เพราะฉะนั้นใน ๒-๓ ประเด็นนี้เราคิดว่าน่าจะช่วยทำให้ กระบวนการในการยับยั้ง ไม่ว่าจะเป็นการพบเหตุหลังจากที่มีการหลอกลวงแล้ว หรือยับยั้ง ก่อนที่จะมีการโอนเงินจริง ๆ และรวมไปถึงการสร้างระบบในอนาคตที่จะป้องกัน ก็ขออนุญาตกราบเรียนเป็นข้อมูลครับ ขอบคุณครับ